Con nước về, đồng quê đổi nhịp
Những tháng này, khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, dòng nước từ thượng nguồn sông Mekong cũng bắt đầu tràn về, phủ trắng những cánh đồng ở Đồng Tháp Mười.
Mùa lũ không chỉ mang phù sa bồi đắp, cá tôm sinh sôi mà còn mở ra nhịp sống mới của hàng ngàn hộ dân với đủ nghề "ăn theo" con nước từ giăng lưới, đặt dớn, hái bông điên điển đến cắm câu, hái rau nhút.
Những nghề truyền thống này góp phần giúp bà con có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống trong những tháng nước ngập đồng.
Từ tờ mờ sáng, những chiếc xuồng nhỏ đã len lỏi trên cánh đồng nước trắng mênh mông ở các xã vùng Đồng Tháp Mười kéo dài từ Đồng Tháp đến Tây Ninh . Từng tấm lưới, chiếc dớn được thả xuống, chỉ sau vài giờ, cá tôm đã đầy khoang.
Anh Phan Văn Bảy (42 tuổi, xã Phú Thọ, Đồng Tháp) hồ hởi nói: "Cứ đến mùa nước nổi, tôi lại sắm ghe xuồng đi giăng lưới. Cá linh, cá rô, cá lóc nhiều khi đầy cả khoang, bán được vài trăm ngàn đồng một ngày. Không giàu có gì nhưng đủ tiền lo cho con đi học, tiền chợ búa. Nông dân tụi tôi coi mùa lũ như cái 'cần câu cơm' trong mấy tháng không gieo trồng được".
Không chỉ riêng nghề giăng lưới, hàng loạt công việc khác cũng "ăn nên làm ra" nhờ mùa lũ. Phụ nữ, trẻ em đi hái bông điên điển, hái rau nhút, nhổ củ ấu, hái sen. Người già, đàn ông trung niên bám nghề đặt lọp, cắm câu. Bức tranh đồng ruộng những tháng lũ vì thế nhộn nhịp hơn thường lệ.
Người dân mưu sinh với nghề “ăn theo” con nước.
Mỗi mùa nước nổi, Đồng Tháp Mười lại trở thành "chợ thủy sản và nông sản khổng lồ". Cá linh, cá rô, cá trê, cá lóc theo nước vào đồng; cây điên điển, rau nhút, sen, ấu mọc xanh rì. Tất cả là nguồn sống cho bà con.
Theo đó, nghề giăng lưới, đặt dớn là nghề phổ biến nhất, đem lại thu nhập ổn định. Người dân giăng lưới dọc cánh đồng để bắt cá linh non, cá rô đồng, bán ngay cho thương lái.
Chị Lê Thị Hoa (36 tuổi, xã Thường Phước, Đồng Tháp) chia sẻ: "Tôi ở nhà chăm con nhỏ nên không đi giăng lưới xa được, chỉ hái bông điên điển và nhặt rau nhút quanh đồng. Mỗi ngày cũng kiếm được 150.000 – 200.000 đồng. Mùa này vui lắm, cả làng rủ nhau đi hái, vừa làm vừa trò chuyện. Có khi bông để ăn trong nhà, còn dư thì bán cho thương lái".
Ở những vùng trũng sâu, nghề đặt lọp, cắm câu trở thành sinh kế chính. Ông Trần Văn Minh (50 tuổi, xã Tân Hưng, tỉnh Tây Ninh) tâm sự: "Tôi gắn bó với nghề này mấy chục năm. Trước kia cá nhiều, một đêm kiếm bạc triệu là chuyện thường, giờ ít hơn nhưng vẫn đủ sống. Mùa lũ cũng là lúc tụi nhỏ trong xóm biết thêm nghề, biết quý trọng thiên nhiên. Tôi mong Nhà nước hỗ trợ thêm kênh tiêu thụ, để bà con có đầu ra ổn định hơn chứ cá tôm nhiều mà bán rẻ thì tiếc lắm".
Mùa lũ quà tặng thiên nhiên nhưng còn lắm trăn trở
Theo một số người dân lão làng cho biết, mùa lũ kéo dài khoảng thường kéo dài từ tháng 7 đến tháng 11 âm lịch, thu nhập từ nghề con nước dao động vài trăm ngàn đến cả triệu đồng/ngày tùy nghề và sản lượng. Không quá cao nhưng là nguồn thu quan trọng trong giai đoạn nông nhàn, giúp bà con có tiền trang trải sinh hoạt, nuôi con ăn học.
Một số hộ tận dụng cá tôm đánh bắt được để làm khô, mắm sản phẩm đặc sản miền Tây vừa phục vụ gia đình, vừa bán ra thị trường, giá trị gia tăng gấp đôi so với bán tươi.
Trong khâu tiêu thụ, vai trò thương lái rất quan trọng. Bà Nguyễn Thị Thanh (45 tuổi, thương lái ở huyện Tam Nông, Đồng Tháp) chia sẻ: "Mỗi năm cứ tới mùa nước nổi là tôi tất bật đi thu mua cá linh non, bông điên điển, rau nhút…
Để bán lại cho các chợ đầu mối và nhà hàng ở Tp.HCM. Những đặc sản này chỉ có theo mùa nên lúc đầu vụ giá cao, khách hàng săn lùng nhiều lắm. Tôi mong các địa phương hỗ trợ xây dựng thương hiệu đặc sản mùa nước nổi để đầu ra ổn định hơn, bà con và thương lái đều có lợi".
Mùa lũ mang lại cá tôm, rau trái nhưng cũng tiềm ẩn nhiều khó khăn. Việc đi lại của bà con hoàn toàn phụ thuộc vào ghe xuồng, trẻ em đến trường dễ gặp nguy hiểm. Một số hộ vùng trũng bị ngập sâu phải dựng sàn cao để sinh hoạt.
Đáng lo hơn là nguồn lợi thủy sản ngày càng suy giảm. So với 10 năm trước, lượng cá linh, cá rô, cá lóc ít đi rõ rệt, nguyên nhân do biến đổi khí hậu, nước về muộn, cộng thêm tình trạng khai thác tận diệt bằng xung điện. Giá cả nông sản mùa lũ cũng bấp bênh, đầu vụ cao nhưng nhanh chóng rớt giá.
Theo chị Lê Phương Oanh (chuyên tổ chức tour du lịch sinh thái Miền Tây) chia sẻ, mùa lũ Đồng Tháp Mười có thể trở thành lợi thế kinh tế nếu biết khai thác đúng hướng. Bên cạnh khai thác tự nhiên, cần phát triển sản phẩm chế biến sâu như mắm cá linh, khô cá lóc, bông điên điển sấy khô.
Việc gắn sinh kế mùa lũ với du lịch cộng đồng cho du khách trải nghiệm giăng lưới, hái điên điển, chèo xuồng hái sen cũng là giải pháp tiềm năng.
"Mùa lũ là lợi thế thiên nhiên ban tặng. Nếu biết khai thác đúng cách, chúng ta không chỉ giúp bà con có thêm sinh kế, mà còn xây dựng được chuỗi giá trị đặc sản của vùng lũ Đồng Tháp Mười", chị Oanh nhận định.
Mỗi năm, khi con nước về, Đồng Tháp Mười khoác lên mình tấm áo mới. Những nghề "ăn theo" con nước không chỉ giúp bà con vượt qua tháng ngày nước ngập đồng, mà còn giữ gìn bản sắc văn hóa miền Tây sông nước.
Tiếng mái chèo khua sóng, màu vàng rực của bông điên điển, tiếng cười nói rộn ràng trên bến cá… tất cả làm nên hồn cốt của mùa lũ.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu, những mùa nước nổi có thể ngắn hơn, ít cá tôm hơn. Nhưng với người dân Đồng Tháp Mười, lũ vẫn là "mùa vàng" của sinh kế, của đoàn kết cộng đồng và của bản sắc quê hương. Và trên hết, đó là nguồn thu nhập quý giá giúp hàng vạn hộ gia đình trang trải cuộc sống, nuôi dưỡng ước mơ cho thế hệ mai sau.
Đoàn Vũ
Cùng chủ đề
Mưa xối xả, nhiều tuyến đường ở Hà Tĩnh bị đứt gãy, ngập sâu
Trước ảnh hưởng của cơn bão số 5, trên địa bàn các phường trung tâm đô thị Hà Tĩnh đã...
Những suất cơm nghĩa tình giữa bão số 5
Sau khi sơ tán người dân đến nơi an toàn, chính quyền địa phương xã phường đã lập tức dựng...
Lãnh đạo tỉnh Nghệ An yêu cầu kiên quyết di dời người dân đến nơi an toàn
Ông Lê Hồng Vinh - Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An - đã trực tiếp đi kiểm tra các vùng...
Phát hiện hơn 3,9 tấn thực phẩm không rõ nguồn gốc tại một công ty ở Quảng Bình
Lực lượng chức năng liên ngành đã kiểm tra đột xuất kho hàng đông lạnh của Công ty TNHH xuất...
Rùng mình phát hiện hàng tấn nội tạng biến chất đang chờ tuồn ra thị trường
Tại thời điểm khám xét, chủ xe không xuất trình được hóa đơn, chứng từ của 1,3 tấn nội tạng....
Phạt nam thanh niên trốn nghĩa vụ quân sự sang nước ngoài làm việc
Một nam thanh niên ở Nghệ An mặc dù trúng tuyển nghĩa vụ quân sự, nhưng trước lễ giao nhận...
Mới cập nhật
Hộp bánh Trung thu cá nhân hóa của Cái Lò Nướng tạo ấn tượng mạnh
Mỹ: Đột phá mới về vắc-xin mRNA trị ung thư
Giá bạc tăng mạnh, tiến sát đỉnh lịch sử
4 dấu hiệu ngôi nhà vượng khí, giá trị ngang 20 két vàng, càng ở càng thấy lộc tuôn như thác đổ
Honda CB1300SF SP bản đặc biệt xuất hiện tại Việt Nam
Lãnh đạo tỉnh Nghệ An yêu cầu kiên quyết di dời người dân đến nơi an toàn
'Xe ga quốc dân' của Honda ra mắt giá 22 triệu đồng: siêu tiết kiệm xăng chỉ 1,8L/100 km, sẵn sàng thay thế Vision
Em bé ngủ dưới nắng khi xem A80, được phu nhân Hà thành đón vào nhà, hoá ra là mẹ vợ hot làng bóng đá!
Phiên livestream sầu riêng có gì mà khách đổ xô mua hơn 60 tấn?
